Mấy vấn đề về công tác vệ sinh môi trường đô thị ở việt trì

Về dự ngày vui, ngày hội lớn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố, hàng nghìn đại biểu từ khắp các đô thị trong cả nước, nhất là những người con xa quê hương nay có dịp trở về đều cảm thấy hết sức ngỡ ngàng trước sự thay đổi vượt bậc của thành phố trẻ và hơn cả là dấu ấn về một thành phố “4B” (bé, buồn, bụi, bẩn) ngày nào giờ chỉ còn là ký ức của một…thời xa vắng, bởi Việt Trì hôm nay đã là một đô thị văn minh, hiện đại, một thành phố, một thành phố “sáng - xanh - sạch - đẹp”, là điểm nhấn trong hành trình về miền lễ hội cội nguồn dân tộc Việt Nam.

Giờ đây cùng với sự phát triển về KT-XH, trong bức tranh tổng quát về thành phố đô thị loại II rất dễ dàng nhận thấy những mảng màu tươi sáng về bộ mặt đô thị, trong đó vệ sinh môi trường (VSMT), chỉnh trang đô thị luôn là những gam màu chủ đạo. Để có được một Việt Trì “sáng - xanh - sạch - đẹp” như hiện tại và ngày càng khẳng định tầm vóc, vị thế của 1 trong 11 đô thị trung tâm vùng của cả nước là cả quá trình phấn đấu không mệt mỏi, là sự nỗ lực rất lớn của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố. Trước hết, có thể nói rằng, trong những năm qua và hiện nay, công tác VSMT, chỉnh trang đô thị luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được thành phố thường xuyên quan tâm chú trọng. Từ việc đề ra những quyết sách lớn vừa mang tính chiến lược lâu dài vừa bao hàm những giải pháp cụ thể giải quyết kịp thời những vấn đề trước mắt về VSMT đến việc tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác này, tạo ra sự cộng đồng trách nhiệm, sự vào cuộc tích cực của các cấp uỷ, chính quyền, các ban ngành đoàn thể, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đóng trên địa bàn và mỗi khu dân cư, mỗi gia đình, mỗi người dân thành phố.

Ngay từ năm 2002, HĐND thành phố Việt Trì đã ra Nghị quyết chuyên đề về công tác VSMT, UBND thành phố cũng xây dựng và triển khai thực hiện đề án “Vệ sinh ở khu dân cư” nhằm từng bước xã hội hoá công tác VSMT đồng thời ban hành Quy chế quản lý đô thị trong đó có sự quan tâm thoả đáng đến công tác VSMT. Bên cạnh đó, thành phố tập trung chỉ đạo gắn các chương trình phát triển KT-XH với bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, đặc biệt chú trọng giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường ở các nhà máy, cụm công nghiệp, làng nghề và cộng đồng dân cư. Trong điều kiện còn nhiều khó khăn về ngân sách nhưng hàng năm thành phố vẫn giành khoản kinh phí đáng kể (gần 11 tỷ đồng) cho công tác VSMT, chỉnh trang bộ mặt đô thị; đó là chưa kể đến việc thường xuyên tổ chức các đợt ra quân tổng VSMT, thực hiện tháng văn minh đô thị, hưởng ứng tuần lễ nước sạch và VSMT, tổ chức tết trồng cây đầu năm đi đôi với đẩy mạnh tuyên truyền vận động bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của cả cộng đồng.

Với chức năng, nhiệm vụ của mình, phòng TN và MT, phòng Quản lý Đô thị đã kịp thời tham mưu, đề xuất với Thành uỷ - UBND thành phố để có những giải pháp, biện pháp cụ thể trong công tác bảo vệ môi trường, tạo đà cho phát triển bền vững, nâng cao tính khả thi trong việc lập quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển KT-XH gắn liền với bảo vệ môi trường sinh thái v.v… Nhờ vậy, chỉ tính riêng trong công tác quét, thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải và VSMT nội thị, bình quân mỗi năm Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Việt Trì đã tiến hành thu gom, vận chuyển trên 26 nghìn tấn rác thải về nơi xử lý; quét rác làm vệ sinh ở hàng trăm nghìn m2 đường, hè phố, quảng trường, nơi công cộng; thu dọn 1.680 tấn đất phế thải ở lòng đường, vỉa hè; phun 11.120 m3 nước rửa đường; nạo vét 1.706 hố ga; cắt xén 63.672 m2 thảm cỏ; trồng và chăm sóc hàng nghìn cây xanh, cây bóng mát và cùng với Nhà máy xử lý rác thải ở Vân Phú công suất 100 tấn/ngày, khu xử lý rác thải công nghiệp Trạm Thản (Phù Ninh) có tổng vốn đầu tư trên 70 tỷ đồng do Công ty làm chủ đầu tư khi hoàn thành sẽ tạo thêm 1 điểm xử lý chất thải rắn công nghiệp phục vụ không chỉ cho riêng khu vực Việt Trì mà còn cho địa bàn toàn tỉnh.

Đặc biệt, thực hiện chủ trương xã hội hoá về công tác VSMT, đề án “Vệ sinh khu dân cư” của UBND thành phố đã được triển khai có hiệu quả ở các phường, xã, nhất là khu vực nội thành với việc thành lập và duy trì hoạt động thường xuyên của các tổ vệ sinh tự quản đây là mô hình hoạt động trên nguyên tắc tự quản, tự trang trải về kinh phí do người dân thành lập ra để thu gom rác tại địa bàn khu dân cư, đảm bảo VSMT cho chính nơi ở của người dân nên được người dân nhiệt tình hưởng ứng. Đến nay, toàn thành phố đã có 40 tổ tự quản ở 40 khu dân cư, 94 tổ dân phố, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động, phục vụ vệ sinh cho trên 3.000 hộ với khoảng 10 nghìn nhân khẩu, bình quân mỗi tháng thu gom trên 2.000 m3 rác. Một số phường, xã có các tổ vệ sinh tự quản hoạt động hiệu quả là Bạch Hạc, Bến Gót, Thọ Sơn, Tiên Cát, Gia Cẩm, Nông Trang, Tân Dân, Vân Cơ…

Từ những nỗ lực kể trên, nhìn một cách tổng thể, công tác VSMT ở Việt Trì đã và đang có sự chuyển động tích cực, tạo sự khởi sắc mới cho bộ mặt đô thị và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Tuy nhiên, đối với một đô thị loại II đang trên đà phát triển với tốc độ đô thị hoá ngày càng cao như Việt Trì, công tác VSMT cũng còn bộc lộ nhiều hạn chế, không ít vấn đề đặt ra cần phải giải quyết trong công tác này. Trước hết, có thể thấy rằng, cơ sở hạ tầng của thành phố chưa đồng bộ, hệ thống thoát nước chưa được đầu tư thoả đáng nên ảnh hưởng không nhỏ tới VSMT. Tình trạng các nhà máy, xí nghiệp đầu tư dây chuyền công nghệ sản xuất mới nhưng chưa có giải pháp hữu hiệu cho việc xử lý chất thải, quy trình xử lý nước thải chưa được kiểm soát chặt chẽ còn khá phổ biến . Thêm vào đó công tác tuyên truyền vận động chưa đi vào chiều sâu, chưa thường xuyên liên tục. Công tác quản lý Nhà nước trên lĩnh vực này chưa thực sự được tăng cường. Một số địa phương, đơn vị chưa thực sự vào cuộc, còn xem nhẹ công tác VSMT. ý thức VSMT ở một bộ phận người dân chưa cao, việc xã hội hoá công tác VSMT chưa được đẩy mạnh (bằng chứng là hiện nay mới chỉ có khoảng 1/4 số khu dân cư và 1/2 số phường, xã thành lập được các tổ vệ sinh tự quản), kinh phí đầu tư, trang thiết bị phục vụ cho công tác đảm bảo VSMT còn nhiều hạn chế (bình quân mỗi năm Thành phố mới chỉ đáp ứng 11 tỷ đồng cho công tác VSMT, trong khi trên thực tế con số này cần khoảng 13 - 14 tỷ đồng).v.v…

Để khắc phục tình trạng trên đòi hỏi phải tăng cường hơn nữa công tác quản lý Nhà Nước về VSMT, nêu cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền cơ sở. Công tác tuyên truyền vận động phải luôn đi trước một bước. Trong đó quy chế quản lý đô thị cần được phổ biến đến mọi người dân và đưa vào giảng dạy với thời lượng thích hợp cho học sinh trong các nhà trường. Bên cạnh tuyên dương khen thưởng, động viên kịp thời cho các địa phương, đơn vị làm tốt, Thành phố cũng cần có chế tài cụ thể để xử lý các tập thể, cá nhân vi phạm. Cần sắp xếp một cách khoa học, hợp lý đội ngũ những người trực tiếp đảm trách công việc VSMT. Đẩy mạnh hơn nữa xã hội hoá công tác VSMT với việc tiếp tục thực hiện đề án “Vệ sinh khu dân cư”, thành lập và duy trì hoạt động hiệu quả của các tổ vệ sinh tự quản ở 100% các phường, xã. Huy động sự vào cuộc tích cực của các tổ chức đoàn thể ở địa bàn khu dân cư. Tăng cường đầu tư kinh phí, nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nâng cao năng lực thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải, phân loại rác đầu nguồn, bố trí các điểm tập kết rác thải ban đầu thuận tiện cho việc thu gom, vận chuyển và hơn cả là ban hành những quyết sách, những chủ trương, giải pháp có tính chiến lược dài hơi trong công tác VSMT. Tạo nếp sống văn minh đô thị, sự nhận thức “VSMT là trách nhiệm không của riêng ai”… để góp phần xây dựng Việt Trì là một điểm sáng trong công tác VSMT, thực sự là Thành phố du lịch, lễ hội về với cội nguồn dân tộc Việt Nam.